Hiện tại, trẻ em phải ở nhà do dịch bệnh. Chính vì vậy, sẽ hạn chế các hoạt động vận động của trẻ. Thông báo cáo mới nhất của sở y tế, ở nước ta tỉ lệ trẻ em bị béo phì ngày càng gia tăng. Một những nguyên nhân là do thừa dinh dưỡng dẫn đến tình trạng béo phì. Đặc biệt trong mùa dịch, đây là thời điểm trẻ em ít vận động và ở nhà thường xuyên. Nếu không có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, rất dễ dẫn đến tình trạng béo phì. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu sâu hơn về việc này nhé.
Mục lục
Ngày càng có nhiều trẻ bị thừa cân béo phì
Nhiều phụ huynh có xu hướng ‘tẩm bổ’ quá đà cho trẻ trong thời gian giãn cách ở nhà. Cho trẻ ăn chế độ thừa đạm, thừa béo nhưng thiếu xơ và vitamin khiến trẻ có xu hướng thừa cân, béo phì. Chị Mỹ Hương (38 tuổi, TP.HCM) cho biết con trai 6 tuổi đã tăng 3kg trong vòng chưa đầy một tháng nghỉ học ở nhà. “Con ở nhà nhiều nên ngoài bữa chính còn ăn vặt thêm chè, bánh kẹo, khoai tây chiên… khá nhiều. Còn các bữa cơm do tôi nấu. Con cũng thấy ngon miệng và ăn nhiều hơn”, chị chia sẻ.
Thừa cân, béo phì là thực trạng đang ngày càng đáng báo động ở trẻ em Việt Nam. Cuộc điều tra do Viện Dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y tế) phối hợp với Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư). Nó được sự hỗ trợ của nhiều tổ chức quốc tế cho thấy số trẻ thừa cân, béo phì tại Việt Nam tăng hơn 2 lần trong 10 năm qua. Đặc biệt điều này phổ biến tại thành thị.
Cung cấp quá nhiều dinh dưỡng là nguyên nhân béo phì
Nguy hiểm hơn, trẻ thừa cân nhưng không phải ai cũng đủ chất. Khảo sát của Viện Dinh dưỡng cũng cho thấy, trẻ thành thị thừa 200% đạm. Và 130% béo nhưng lại thiếu vitamin, thiếu vận động. Nó dẫn đến nhiều trẻ thừa cân, béo phì.
Trẻ em khu vực thành phố có xu hướng được quan tâm chăm sóc về dinh dưỡng nhiều hơn. Bên cạnh đó được ông bà và bố mẹ ép ăn uống từ nhỏ. Nó dẫn đến cân nặng tăng dần, cho đến khi trẻ bị thừa cân béo phì thì lại càng thèm ăn hơn. Hơn thế, đến khi trẻ bị béo phì thì việc kiểm soát cân nặng sẽ càng khó khăn hơn… “Việc ăn quá nhiều vào bữa chiều và bữa tối khi cơ thể không cần nhiều năng lượng. Đặc biệt là trước khi đi ngủ làm tăng nguy cơ thừa cân béo phì”. Theo ý một chuyên gia về dinh dưỡng cho biết.
Thiếu chất, giảm miễn dịch có thể xảy ra với người thừa cân
Nếu phụ huynh chủ quan, không có hành động kịp thời sẽ dễ dung túng cho “đà tăng cân” của trẻ. Chúng để lại những hậu quả khó lường. Đặc biệt, các chuyên gia cho biết trẻ thừa cân vẫn có thể thiếu chất. Và giảm sức miễn dịch, khả năng chống chọi với bệnh tật hơn so với trẻ bình thường.
Trẻ em khi đã béo phì sẽ khó khắc phục, không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ. Điều này khiến trẻ tự ti, ảnh hưởng tâm sinh lý, kết quả học tập. Nó còn gây những hậu quả xấu đến sức khỏe. Trẻ béo phì dễ bị rối loạn mỡ máu, rối loạn đường máu. Đồng thời cao huyết áp, gan nhiễm mỡ, ảnh hưởng đến hệ xương. Đặc biệt những trẻ béo phì nặng, ngoài ra còn tăng nguy cơ mắc bệnh không lây nhiễm khi trưởng thành như tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường, gan nhiễm mỡ, v..v…
Hiện nay, nhiều căn bệnh mãn tính đang có xu hướng trẻ hoá, nghiêm trọng hơn là xuất hiện ở lứa tuổi học đường. Tại TP.HCM, hiện có tới 50% trẻ tiểu học bị thừa cân, béo phì, 15,4% trẻ học đường (6 – 18 tuổi) bị tăng huyết áp, 9 tuổi đã có trẻ bị đái tháo đường type 2.
Hậu quả việc thừa cân
“Hậu quả của thừa cân, béo phì thường khó nhận biết ngay, nhưng không thể xem nhẹ. Khi trẻ béo phì chẳng may mắc những bệnh lý như tiêu chảy, viêm phổi,… bệnh thường có xu hướng tiến triển nặng hơn, thời gian điều trị kéo dài”, TS-BS.Lưu Thị Mỹ Thục, Trưởng khoa Dinh dưỡng – lâm sàng, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết.
Phụ huynh cần quan tâm và không chủ quan khi đánh giá về cân nặng của con, tránh tình trạng thừa cân, béo phì. Để đánh giá, ngoài việc quan sát hình thể của trẻ thì tương quan giữa số đo cân năng và chiều cao cho phép phụ huynh nhận định một cách khách quan.Đối với trẻ em từ 0-5 tuổi: trẻ coi là thừa cân khi chỉ số cân nặng theo chiều dài hoặc chiều cao dao động từ 2 độ lệch chuẩn (SD) đến 3 < SD. Trẻ coi là béo phì khi cân nặng theo chiều dài hoặc chiều cao ≥ 3 SD.
Đối với trẻ em 5-19 tuổi: trẻ được coi là thừa cân khi chỉ số khối cơ thể theo tuổi (BMI) từ +1 SD đến < 2SD. Trẻ được coi là béo phì khi BMI ≥ 2SD. Khi thấy trẻ có dấu hiệu vượt ngưỡng cân nặng chuẩn, phụ huynh cần có hành động ngay để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, tăng cường cho trẻ vận động, tránh kéo dài tình trạng tăng cân dẫn đến béo phì.
Đáp ứng dinh dưỡng hợp lý cho trẻ
Nhu cầu chất đạm: Do trẻ đang tuổi lớn nên nhu cầu chất đạm cao hơn người trưởng thành: trẻ từ 1-3 tuổi nhu cầu đạm là 35gr/ngày. Trẻ lớn hơn là 45-65gr/ngày. Nếu trẻ vẫn uống khoảng 500ml sữa/ngày sẽ cung cấp 12-13gr đạm/ngày. Đối với đạm động vật (ăn tăng tôm cua cá, ăn giảm thịt) sẽ cần khoảng 100g thịt trứng tôm, cá/ngày với trẻ < 3 tuổi và xung quanh 200gr/ngày ở trẻ lớn hơn. Cần lưu ý, với trẻ < 10 tuổi nhu cầu đạm động vật luôn luôn cao hơn đạm thực vật. Nên ăn đậu phụ đậu xanh đậu tương 150-200g đậu/ngày bên cạnh đạm động vật.
Nhu cầu sữa: sữa có nhiều canxi dưới dạng kết hợp với casein, tỷ lệ canxi/phospho thích hợp nên mức đồng hóa và hấp thu cao; Sữa còn là nguồn vitamin b1 và B2 rất cần thiết, vì thế trẻ vẫn cần uống được sữa tươi sữa chua (tốt nhất là sữa không đường) 400-500ml/ ngày, không nên uống quá 600ml sữa/ngày. Lưu ý là trẻ béo phì trên 1 tuổi không nên dùng sữa bột công thức, nếu trẻ không được bú mẹ, chỉ nên bổ sung sữa tươi sữa chua với lượng khuyến nghị như trên