Vừa qua, giới khoa học đã phát hiện ra một quần thể cá voi xanh mới hoàn toàn. Đây là loài cái voi xanh lùn, chúng sinh sống ở Ấn Độ Dương, thuộc một nhánh của cá voi xanh. Chiều dài của loài cá mới này là 24m, chúng có tên gọi Chagos, tên của nhóm đảo chúng trú ẩn. Có một điều khá thú vị trong việc khám phá ra những chú voi xanh lùn này là việc các dấu vết của chúng được tìm thấy thông qua việc phân tích dữ liệu âm thanh thu thập thông qua các máy dò bom hạt nhân dưới nước.
Quần thể cá voi xanh lùn là một nhánh của cá voi xanh
Loài này đã ẩn náu trong nhiều thập kỷ dù kích thước của chúng không hề nhỏ. Quần thể mới của cá voi xanh lùn – với tên khoa học là Balaenoptera musculus brevicauda. Loài cá voi dài 24m này có tên gọi Chagos; đặt theo tên nhóm đảo tại Ấn Độ Dương nơi chúng sinh sống. Họ phát hiện ra Chagos sau khi nghe thấy một “bài hát” mới hoàn toàn – hay còn gọi hệ thống âm thanh mà mỗi loài cá voi xanh sẽ phát ra dưới đại dương.
Nhìn chung, các bài hát của cá voi xanh khá dài. Chúng có tần số thấp; đôi khi dưới mức con người có thể nghe được (dưới 20 hertz). Cường độ cao và được lặp lại đều đặn. Các nhóm cá voi khác nhau có tiếng kêu khác nhau về thời lượng, cấu trúc và số lượng các phần riêng biệt.
“Thật không may, chúng tôi vẫn chưa biết chính xác về kích thước của quần thể cá voi xanh lùn. Dữ liệu âm thanh chưa đủ để biết được thông tin này,” Emmanuelle Leroy, nghiên cứu sinh tại Đại học New South Wales, Sydney, Australia và là tác giả chính của bài nghiên cứu, cho biết. Cần phải xác định thêm bằng mắt thường để chắc chắn về sự tồn tại của quần thể Chagos. “Nhìn chung rất khó tìm được cá voi xanh,” ông Leroy nói. “Loài này đang đứng trước bờ vực tuyệt chủng do nạn đánh bắt công nghiệp.”
Các nhà nghiên cứu có thể truy cập các tệp dữ liệu tiếng ồn trên khắp Ấn Độ Dương
Đặc biệt, ở Ấn Độ Dương, có rất ít các mảng âm thanh khoa học được thiết lập. Vì vậy, nhóm nghiên cứu đã chuyển sang các máy dò bom hạt nhân dưới nước; thuộc Tổ chức Hiệp ước Cấm Thử nghiệm Hạt nhân Toàn diện (CTBTO). Một nhóm quốc tế sử dụng mạng lưới chuyển tiếp âm thanh dưới nước toàn cầu. Nhằm để phát hiện các vụ thử bom hạt nhân bất hợp pháp trên đại dương. Điều này cho phép các nhà nghiên cứu truy cập vào một tập dữ liệu dài hạn về tiếng ồn trên khắp Ấn Độ Dương.
“Dữ liệu của Tổ chức Hiệp ước Cấm Thử nghiệm Hạt nhân Toàn diện là tài sản quốc tế quan trọng,” Tracey Rogers, đồng tác giả bài nghiên cứu, nói. “Hệ thống này không chỉ giúp thế giới an toàn trước sự nguy hiểm của bom hạt nhân. Mà còn giúp ích cho nhiều nhà khoa học trên con đường khám phá đại dương vô tận” Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra một bài hát đặc biệt của cá voi xanh. “Các bài hát của cá voi xanh rất đơn giản; chúng là sự lặp lại của cùng một mẫu”, Leroy nói. “Nhưng mỗi phân loài và quần thể cá voi xanh có một kiểu hát khác nhau.”
Cá voi xanh sống chủ yếu ở Nam bán cầu
Theo Trung tâm Đa dạng Sinh học Mỹ, hiện tại khoảng 5.000 đến 10.000 con cá voi xanh sống ở Nam bán cầu, so với con số khoảng 350.000 trước đó. Một số ít còn lại thường đơn độc và nằm rải rác trên các khu vực địa lý rộng lớn. Khiến các nhà khoa học khó nắm bắt. “Cách tốt nhất để nghiên cứu chúng là thông qua giám sát âm thanh thụ động,” Leroy nói. “Điều này có nghĩa là chúng ta cần phải có nhiều đầu thu sóng dưới nước. Chúng cần đặt tại các khu vực khác nhau.”
Rogers cho biết thêm: “Bài hát mới về loài cá voi này đã là một phần chủ đạo của âm thanh ở Trung tâm Ấn Độ Dương Xích đạo trong gần 18 năm qua. Vì sự phổ biến của bài hát, các nhà nghiên cứu tin tưởng rằng bài hát thuộc về một quần thể hoàn toàn mới chứ không chỉ là một vài cá thể đơn độc. Tuy nhiên, kích thước chính xác của quần thể mới này vẫn còn là một bí ẩn.” Emmanuelle Leroy, một nghiên cứu sinh, chia sẻ:” Loài cá này nói chung rất khó tìm. Chúng đã đến bờ vực tuyệt chủng do đánh bắt cá voi công nghiệp. Chúng đang phục hồi rất chậm.”