Trong nền kinh tế quốc dân, nông nghiệp đóng một vai trò hết sức quan trọng. Phát triển nông nghiệp công nghệ cao cũng như đi liền với phát triển bền vững là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam. Cùng với nỗ lực không ngừng sáng tạo của cả nước, Học viện Nông nghiệp Việt Nam định hướng đào tạo nguồn nhân lực nông nghiệp công nghệ cao, đồng thời tìm tòi, nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực nông nghiệp.
Nông nghiệp công nghệ cao là ứng dụng các thành tựu hiện đại của nền công nghệ mới như Internet, công nghệ nano, công nghệ robot, công nghệ sinh học, công nghệ chiếu sáng,… vào quá trình giảm thiểu sức lao động trong nông nghiệp. Hạn chế đến mức thấp nhất tổn thất, thiệt hại do thiên tai, dịch hại gây ra, đảm bảo an toàn môi trường, kiểm soát và tiết kiệm chi phí trong từng khâu sản xuất hoặc toàn bộ quá trình sản xuất – chế biến – tiêu thụ – tiêu dùng.
Sự đổi mới này chủ yếu tập trung vào quy trình nuôi trồng và sản xuất thông minh dựa trên những thành tựu đột phá vượt trội. Khác với Nông nghiệp công nghệ cao tập trung thay đổi phương thức sản xuất từ truyền thống sang hiện đại, nông nghiệp công nghệ cao đang thay đổi cơ bản cách thức quản lý nông nghiệp.
Chuyển giao công nghệ cao trong nông nghiệp
Trong giai đoạn 2021-2030 Việt Nam sẽ phát triển, chuyển giao nhiều công nghệ tiên tiến, nâng giá trị các sản phẩm chủ lực như lúa gạo, cafe, tôm…
Chiều 25/6, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt và Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan đã ký chương trình phối hợp hoạt động khoa học công nghệ giai đoạn 2021 – 2030.
Theo chương trình này, hai bên sẽ đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và chuyển giao khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp để nâng cao giá trị gia tăng các sản phẩm. Trong đó tập trung vào nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp an toàn toàn, hữu cơ, công nghệ sinh học…
Các công nghệ hướng tới tối ưu hóa quá trình sản xuất quản trị, chuỗi giá trị ngành hàng nông sản, thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp tuần hoàn… Mục đích đưa nông nghiệp nông thôn phát triển theo hướng hiện đại, nâng cao chất lượng sống người dân. Các công nghệ tập trung vào chế biến sâu, công nghệ bảo quản để nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam.
Hai bên phối hợp tổ chức thực hiện Chương trình công nghệ sinh học nông nghiệp; Chương trình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2030; Thúc đẩy chuyển giao, làm chủ các công nghệ từ nước ngoài vào Việt Nam trong các ngành; lĩnh vực ưu tiên giai đoạn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030…
Sản phẩm quốc gia ngành nông nghiệp công nghệ cao
Một số sản phẩm chủ lực của ngành nông nghiệp Việt Nam; sẽ đưa vào chương trình sản phẩm quốc gia đến năm 2030. Các danh mục 5 sản phẩm quốc gia hiện nay; (lúa gạo, nấm, cafe, cá da trơn và tôm nước lợ) đã phê duyệt trong giai đoạn đến năm 2020; sẽ được rà soát, đánh giá lại để tiếp tục trong giai đoạn 2021-2030.
Bộ Khoa học và Công nghệ ủng hộ đề xuất Bộ Tài chính bố trí nguồn vốn cải tạo; nâng cấp các phòng thí nghiệm của các viện, trường trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; xây dựng Vườn thực vật quốc gia; nâng cấp hệ thống ngân hàng gene quốc gia, các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia.
Ở giai đoạn 2016-2020 hai bên cũng ký chương trình phối hợp. Đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ hoạt động nghiên cứu; chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực nông nghiệp được thực hiện. Thông qua hợp tác, đã hình thành nhiều vùng sản xuất nông nghiệp; ứng dụng công nghệ cao với hệ thống nhà màng, nhà kính, nhà lưới kết hợp công nghệ số; để điều khiển tự động hoặc bán tự động, ứng dụng BigData, IoT, Ai trong quản lý; và chăm sóc cây trồng, tưới tiết kiệm nước.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, giá trị tạo ra từ ứng dụng khoa học công nghệ; đã góp phần quan trọng vào tăng trưởng ngàng nông nghiệp. Năm 2020, giá trị sản xuất toàn ngành tăng 2,75% so với năm 2019, GDP toàn ngành tăng 2,68%.